Jest jedną z najstarszych i największą w Polsce książnicą, gromadzącą specjalistyczny zbiór piśmiennictwa z zakresu turystyki i krajoznawstwa, a jednocześnie kontynuatorką idei i spadkobierczynią zbiorów po Bibliotece Krajoznawczej Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.

W Ustawie Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego znajdujemy zapisy: Towarzystwo Krajoznawcze ma na celu: (…) §1. Pkt. 2) Gromadzenie danych naukowych: geograficznych, statystyczno-ekonomicznych, archeologicznych, oraz związanych z historia sztuki, dotyczących ziem polskich i krajów przyległych, historycznie lub geograficznie z niemi związanych.[1] (…) Do osiągnięcia swych celów Towarzystwo dąży następującymi drogami: (…) §2. Pkt. 4) Zakłada i utrzymuje bibliotekę, poświęconą krajoznawstwu i gałęziom wiedzy związanym z krajoznawstwem.[2]

BIBLIOTEKA PTK

Decyzję o powołaniu do życia biblioteki władze PTK podjęły już na pierwszym zebraniu w  1906 roku, którą realizowano od stycznia 1907. Zalążkiem jej zbiorów były ofiarowane zbiory prywatne, m.in.: Stanisława Balińskiego, Stanisława Czarnowskiego, Kazimierza Czerwińskiego, Zygmunta Glogera, Mikołaja Gładysza, Władysława Gorczyńskiego, Maksymiliana Heilperna, Aleksandra Janowskiego, Kazimierza Kulwiecia, Gustawa Mantauffla, Romana Nowakowskiego, Antoniego Orłowskiego, Mikołaja Wisznickiego. Znaczące dary wpłynęły również od księgarzy-wydawców, m.in. od Firmy „Gebethner i Wolff”, „M.Arct” i Firmy „Demby”.

Na koniec pierwszego roku działalności Biblioteka PTK posiadała 214 pozycji[3], a na koniec 1911 – już 1634.[4] Gromadzono również zbiór pocztówek i fotografii oraz przezroczy ofiarowanych m.in. przez Aleksandra Janowskiego, Stanisława Piaskowskiego i Zdzisława Rudzkiego. W kolejnych latach zbiory biblioteczne powiększały się, wzbogacane nie tylko darami, ale również zakupami publikacji, na które budżet Towarzystwa przeznaczał coraz znaczniejsze kwoty.

W okresie początkowego rozwoju strukturę organizacyjną biblioteki modelowali: Antoni Ojrzyński, Kazimierz Rakowiecki (1911), Stanisław Thugutt (od 1912), Bolesław Olszewicz (od 1918), Regina Danysz –Fleszarowa (od 1923).[5]

Trudny okres I wojny światowej nie zahamował rozwoju biblioteki, o czym świadczą zapisy w sprawozdaniach PTK. Sprawozdanie z roku 1915 podaje wzrost zbiorów o 788 jednostek bibliotecznych i udostępnienie zasobów 642 osobom[6], w jubileuszowym Roczniku PTK 1906-1916 znajdujemy zapis, że zbiory liczyły już 6 tys. druków zwartych, 9724 sztuki przezroczy, 4136 klisz fotograficznych i dział kartografii[7], rok 1917 zaowocował powiększeniem zbiorów o 400 dzieł, 834 osoby skorzystały z zasobów bibliotecznych, a ponadto do zbiorów zakupiono jeden z siedmiu zachowanych egzemplarzy geograficznego dzieła Macieja z Miechowa Tractatus de duabus Sarmatiis wydanego w Krakowie w 1517 roku[8]. Sprawozdanie z roku 1918 odnotowuje, że biblioteka zajęła nowy lokal, składający się z dwóch pomieszczeń, oprócz powiększenia zbiorów o 385 jednostek, skorzystania z wypożyczalni przez 114 osób i z czytelni przez 313, otrzymała też zapomogę z Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, którą Komisja Biblioteczna przeznaczyła na zakup m.in. Bibliografii historii polskiej Ludwika Finkla i Bibliografii polskiej Karola Estreichera.[9] Natomiast sprawozdanie z roku 1920 podaje, że w drugim półroczu ukończone zostały prace nad katalogiem autorskim i geograficznym.[10]

Na profilowanie księgozbioru bibliotecznego decydujący wpływ wywarła działalność Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i zadania realizowane przez jej komórki organizacyjne: Sekcję Wydawniczą, Wydział Meteorologiczny, Sekcję Naukowo-Przyrodniczą, Komisje Muzealną, Ochrony Osobliwości Przyrody, Etnograficzną, Wystawową, Popularyzacji Krajoznawstwa, Wycieczkową, Fotograficzną i Biblioteczną, Sekcję Konkursową i Miłośników Gór, Wypożyczalnią Przezroczy. Działaniom wszystkich tych komórek biblioteka towarzyszyła jako warsztat pracy naukowej.

Na podkreślenie zasługuje fakt, że zbiory książnicy zasilane były w znaczącym stopniu dzięki aktywności wydawniczej Towarzystwa, publikującego piśmiennictwo merytorycznie związane z zagadnieniami krajoznawstwa, ale za to bardzo różnorodne w zakresie formy. Wymienić tu należy Rocznik Towarzystwa Krajoznawczego ukazujący się w latach 1906-1916, czasopismo Ziemia – organ PTK wychodzący w latach 1910-1950 (z przerwami), Orli Lot – organ Kół Krajoznawczych Młodzieży Szkolnej wydawany w Krakowie w latach 1920-1950, Pamiętnik Fizjograficzny wydawany przez Zarząd Główny PTK w latach 1911-1914 pod redakcją Kazimierza Stołyhwy. W grudniu 1930 roku zapoczątkowano druk Słownika Geograficznego Państwa Polskiego i Ziem Historycznie z Polską związanych pod redakcją Stanisława Arnolda (do wybuchu wojny wydano 15 zeszytów I tomu). W latach 1913-1914 Towarzystwo porządkuje i publikuje pracę Wacława Nałkowskiego Materiały do geografii ziem dawnej Polski. Kolejne inicjatywy wydawnicze rodziły narastające potrzeby związane z rozwijającym się ruchem wycieczkowym i akcjami popularyzacyjnymi Towarzystwa. Publikowano serie wydawnicze: Pogadanki z przezroczami, Odczyty Krajoznawcze, Biblioteczka Pogadankowa, Poznaj swój kraj, Biblioteczka Wycieczkowa, Biblioteczka Orlego Lotu, Biblioteczka Krajoznawcza, wydawnictwa Sekcji Miłośników Warszawy. Ukazywały się liczne prace monograficzne: historyczne, archeologiczne, antropologiczne, etnograficzne, geograficzne, przyrodnicze jako pojedyncze dzieła lub publikacje seryjne. Osobną grupę stanowiły prace Kół Młodzieży Szkolnej, przeważnie z zakresu ludoznawstwa.[11]

Powyższe dane wskazują na nie ustający rozwój biblioteki: rozszerzenie funkcji bibliotecznych, powiększenie stanu ilościowego zbiorów, poprawę warunków lokalowych.

Na uroczystościach jubileuszowych w 1921 roku poświęconych 15-leciu PTK do niewątpliwych osiągnięć zaliczano utworzenie Biblioteki, która w tym czasie liczyła już 10 tys. druków zwartych, 15 tys. przezroczy, bogaty zbiór kartograficzny z cymeliami, stanowiąc największą i najpełniejszą książnicę w kraju o zasobach krajoznawczych.[12]

W okresie międzywojennym w strukturach terenowych PTK powstała sieć bibliotek lub ich zalążki w 44 oddziałach Towarzystwa, posiadających łącznie 19.685 tomów.[13] W działalności bibliotekarskiej w tym okresie wiodącą rolę odgrywała i posiadała najbogatsze zbiory Biblioteka w Warszawie, gromadząca piśmiennictwo z zakresu geografii, geologii, etnografii, archeologii, architektury, zabytków, przyrody, ochrony przyrody, krajoznawstwa i turystyki. Gromadziła również publikacje własne Towarzystwa, centralne i oddziałowe.[14]

W okresie II wojny światowej zbiory biblioteki zagrożone były nie tylko wskutek działań wojennych, ale przede wszystkim możliwością konfiskaty księgozbioru przez okupanta niemieckiego. Z inicjatywy działaczy PTK większość księgozbioru potajemnie przewieziona została do magazynów Biblioteki Narodowej przy ul. Rakowieckiej w Warszawie (której zasoby nie podlegały restrykcjom niemieckim), gdzie dotrwał do końca wojny. Natomiast Archiwum PTK i zbiory specjalne Biblioteki spłonęły w czasie Powstania Warszawskiego w kamienicy Baryczków na Starym Mieście.[15]

Inwentaryzacja zbiorów po zakończeniu działań II wojny światowej wykazała znaczące uszczuplenie zbiorów. Nie zachowały się inwentarze i katalogi biblioteczne ani zbiory fotograficzne, ocalało zaledwie 7 tys. książek. Rozpoczęto w 1947 roku prace nad rekonstrukcją Biblioteki Krajoznawczej PTK (po II wojnie światowej taką nazwę nosiła biblioteka) w siedzibie Związku Nauczycielstwa Polskiego przy ul. Smulikowskiego w Warszawie. Jej powojennym bibliotekarzem był Mieczysław Podolski, którego w 1948 roku zastąpiła Ewa Twardo.[16]

BIBLIOTEKA PTTK

W 1950 roku bibliotekę przejmuje Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, powstałe w wyniku połączenia Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego.

Zbiory biblioteczne w roku „połączeniowym” wynosiły około 14 tys. książek, periodyków i wydawnictw kartograficznych.

W roku 1952 biblioteka została przewieziona do siedziby PTTK przy ul. Senatorskiej 11 w Warszawie i od tej chwili stała się ona integracyjnym członem Działu Krajoznawczego ZG PTTK jako Centralna Biblioteka PTTK, realizując ideę współpracy i nadzoru merytorycznego nad bibliotekami terenowymi Towarzystwa. W tym samym roku pracę w bibliotece rozpoczęła pracę nad uporządkowaniem zbiorów zasłużona bibliotekarka Jadwiga Poczętowska[17], po której prace kontynuowała Teresa Różycka (do 1972 roku).

W 1958 roku Biblioteka przekazała 63 bibliotekom terenowym przy okręgach i oddziałach PTTK 1127 voluminów dubletów ze zbiorów centralnych[18], natomiast w 1980 roku wzięła na siebie obowiązek zaopatrywania w wydawnictwa turystyczne wraz z kartografią biblioteczek oddziałów na terenie kraju.

W latach 50-tych i 60-tych zbiory biblioteki sklasyfikowano wg Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej i zbudowano katalog systematyczny, katalog geograficzny oraz alfabetyczny autorski druków zwartych. Zbudowano alfabetyczny katalog kartografii i czasopiśmiennictwa. Dla wszystkich rodzajów piśmiennictwa prowadzono odrębne księgi inwentarzowe, dodatkowo rozgraniczając druki zwarte według formatów I-III. Zróżnicowanie zbiorów wg formatów zachowano w latach późniejszych po przeniesieniu biblioteki na ul. Podwale 23, odnosząc to kryterium dla druków zwartych i ciągłych.

W latach 60-tych biblioteka prowadziła wymianę międzybiblioteczną z Biblioteką Kongresową w Waszyngtonie i Fundamentalnają Biblioteką Obszczestwiennych Nauk w Moskwie, również redakcjami czasopism Natural History i C.T.C. Journal of the Cyclist Touring Club[19], ośrodkami geograficznymi w Lipsku, Budapeszcie[20] i z Cyclist Touring Club w Paryżu[21]

Zbiory biblioteczne powiększały się również poprzez darowizny otrzymywane od wydawnictw Sport i Turystyka, Arkady, Wydawnictwo Morskie. Biblioteka przyjmowała również księgozbiory po zmarłych członkach Towarzystwa (Józefie Kołodziejczyku czy Marku Arczyńskim) lub po likwidowanych bibliotekach oddziałowych.[22]

Od 1974 roku biblioteka jest samodzielną jednostką organizacyjną pionu programowego ZG PTTK. Również od tego roku gromadzone są w zbiorach bibliotecznych ze szczególną skrupulatnością publikacje wydawane przez oddziały w terenie (są to niejednokrotnie publikacje powielaczowe, za to zawierające najaktualniejsze informacje krajoznawcze), a od roku 1984 wyodrębniony został księgozbiór Działu Zbiorów Specjalnych gromadzący fotografie, rękopisy (maszynopisy na prawach rękopisu), okolicznościowe medale.

Do Zbiorów Specjalnych zaliczyć należy również publikacje odziedziczone przez Książnicę po Bibliotece PTK. Prawdziwe cymelia to Atlas dziecinny, czyli nowy sposób do nauczenia dzieci geografii; krótki, łatwy i najdoskonalszy przez przyłączenie nowej inwencji XXIV kart geograficznych z wykładem onychże, zawierający dokładniejsze opisanie Polski i Litwy. Wydany w Warszawie w 1772 r. nakładem Michała Grela, J.K. M-ci Bibliopoli i Komisarza Nadwornego, jeden z pierwszych przewodników Przewodnik dla podróżujących w Europie wg najnowszych źródeł ułożonego, z dodaniem mapy drożnej kolei żelaznych i dróg pocztowych, wydanego w Warszawie w 1851 r. nakładem i drukiem S.Orgelbranda, księgarza i typografa przy ul. Miodowej, czy 3-tomowy Nowy Dykcyonarz Jeografii Powszechney, Dawnej i Teraźniejszej, stawiający obraz jeograficzny, historyczny, polityczny i statystyczny kuli ziemskiej, w jey rozmaitych epokach aż do czasów naszych ułożony podług podań najdoskonalszych geografów w starożytności i teraźniejszych; poprawiony za pomocą wielkiej liczby dzieł tego rodzaju, tudzież powiększony kilkoset artykułów tyczących się jeografii polskiej, wydany w języku polskim we Wrocławiu u Wilhelma Bogumiła Korna w roku 1813. Nie sposób pominąć tu Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, wydanego w 1895 roku pod redakcją Bronisława Chlebowskiego, tomów Biblioteki Warszawskiej z lat 1841-1914, bogatego zbioru XIX-wiecznych map i atlasów, czasopism turystycznych i krajoznawczych, czy spuścizny wydawniczej po Polskim Towarzystwie Krajoznawczym.

W roku 1999 do zbiorów CB PTTK trafia dar Tabela Miast, Wsi, osad Królestwa Polskiego z wyrażeniem ich położenia i ludności alfabetycznie ułożonej w Biórze Kommisyi Rządowej Spraw wewnętrznych i Policyji, tomy 1-2 współoprawne, wydane w Warszawie w 1827 roku. Jej pierwotnym właścicielem był Zygmunt Gloger, a następnie trafiła do Stanisława Zwierza. Dar do zbiorów bibliotecznych przekazała córka prof. S.Zwierza, Jadwiga.

Towarzystwo nieprzerwanie od swego powstania prowadzi biblioteki krajoznawczo-turystyczne, które oddziedziczyły po prekursorach bogate, wyprofilowane zbiory. Centralna Biblioteka PTTK szczególnie ściśle współpracowała z bibliotekami działającymi przy regionalnych pracowniach krajoznawczych (pomoc merytoryczna, lustracje, instruktaże)[23], które w bieżącym gromadzeniu zbiorów  nastawione były na gromadzenie publikacji krajoznawczych z terenu, na którym działała pracownia. W 1984 roku Towarzystwo posiadało 917 bibliotek, o zbiorach wynoszących 422.790 vol. i 99.479 odwiedzających (w 1980 roku 155.844 odwiedzających!).[24] Najwięcej bibliotek i biblioteczek odnotowano w sprawozdaniach ZG PTTK w roku 1986, bo aż 1639[25], o zbiorach wynoszących 491.556 jednostek bibliotecznych i odnotowujących 114.360 odwiedzin rocznie. Zasoby dokumentacyjne tych bibliotek cieszyły się ogromnym  zainteresowaniem użytkowników, bowiem gromadząc piśmiennictwo niszowe (szczególnie wydawnictwa niskonakładowe) swoimi zasobami stanowiły uzupełnienie piśmiennictwa turystyczno-krajoznawczego, dostępnego w bibliotekach publicznych.[26]

W 1986 roku w kwietniu na uroczystej sesji krajoznawczo-historycznej poświęconej jubileuszowi 75-lecia Ziemi odbyło się nadanie patrona Bibliotece PTTK. Na wniosek członków Komisji Historii i Tradycji Zarządu Głównego PTTK, jak również kierownika Biblioteki pani Wandy Skowron, książnicy nadano imię Kazimierza Jakuba Kulwiecia[27], nestora PTK, przyrodnika i humanisty, pedagoga i krajoznawcy, redaktora Ziemi i inicjatora utworzenia Biblioteki Krajoznawczej PTK.

Miesięczny Biuletyn Biblioteczny CB PTTK informował o nowościach, jakie wpłynęły do zbiorów bibliotecznych. Biblioteka zaczęła wydawać go już w 1955 roku, kontynuując tę inicjatywę wydawniczą do końca lat 60-tych.

Od 1991 roku Zarząd Główny PTTK powierzył pracownikom Biblioteki redagowanie Informacji Zarządu Głównego PTTK, dwumiesięcznika Towarzystwa, który przez 10 lat informował członków Towarzystwa o ważnych wydarzeniach życia bieżącego, jak również przypominał o jubileuszach i wydarzeniach historycznych, ale przede wszystkim ze znacznym wyprzedzeniem informował o planowanych wiodących imprezach Towarzystwa.[28] Znaczącą stała się też działalność publicystyczna redaktora naczelnego Informacji. Przeglądanie bibliotecznych zasobów dokumentacyjnych dla potrzeb periodyku skłoniło Wandę Skowron do napisania licznych artykułów, które w przenikliwy i rzeczowy sposób ujmują historię działalności Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Do bardziej znaczących należą pozycje dotyczące historii fotografii krajoznawczej, ale nie sposób nie wymienić też referatu wygłoszonego na Sejmiku przed Kongresem Krajoznawstwa Polskiego w Gnieźnie pt. Krajoznawstwo jako nośnik wartości i wartość. Z doświadczeń polskich[29] czy artykułu pt.  Centralna Biblioteka PTTK im. Kazimierza Kulwiecia. Parę słów o historii i dniu dzisiejszym.[30]

W 1992 roku przeniesiono zbiory z ul. Senatorskiej 11 na ul. Podwale 23 w Warszawie, gdzie Biblioteka funkcjonuje do dnia dzisiejszego. W uroczystości otwarcia nowego lokalu biblioteki udział wzięli znakomici goście, m.in. Marek Paszucha - wiceminister Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki, Lech Szyngwelski - sekretarz Rady Warszawy, reprezentujący także Prezydenta miasta, prezes Marek Dąbrowski i Adam Chyżewski – wiceprezes Zarządu Głównego PTTK, a także członkowie plenum ZG PTTK i przewodniczący komisji PTTK. Uroczystego poświęcenia Biblioteki dokonał ks. dr Jerzy Pawlik 5 lutego 1993 roku.[31]

Zajęcie lokalu po zlikwidowanym Zarządzie Warszawskiego Okręgu PTTK zdecydowanie poprawiło warunki lokalowe biblioteki[32] i pozwoliło na organizację spotkań o charakterze bardziej kameralnym, m.in. promocję książek, opracowanych i wydawanych przez działaczy PTTK, wieczorów poezji czy spotkań z młodzieżą, na których działacze PTTK uroczyście wręczali młodym kolegom odznaki, wyróżnienia i dyplomy.

Kolejne lata działalności biblioteki znamionował rozwój form działalności o charakterze popularyzatorskim. Książnica stała się organizatorem (bądź współorganizatorem) spotkań promujących publikacje krajoznawcze, historyczne, wspomnieniowe. Wśród bardziej znaczących należy wymienić promocję publikacji pt. Złota księga narciarstwa polskiego. Karpaty Wschodnie Zenobiusza Pęgowskiego[33] w 1992 roku.

Dobrą tradycją stała się współpraca książnicy w organizacji wystaw tematycznych, towarzyszących ważnym wydarzeniom w życiu Towarzystwa. W sprawozdaniach Towarzystwa odnotowano te najbardziej znaczące. W 1956 roku wystawa wydawnictw PTK z okazji Jubileuszu 50-lecia Towarzystwa, w 1957 roku wystawa z okazji 150 urodzin Wincentego Pola oraz wystawa pt. Poznaj dzieje Warszawy. W roku 1967 znaczącą stała się wystawa prac Aleksandra Janowskiego w 100 rocznicę jego urodzin, zaś bibliografia prac A.Janowskiego wydana została jako dodatek do Biuletynu  Bibliotecznego CB PTTK. Lata 1980-1984 zaowocowały przygotowaniem wystaw tematycznych: 75-lecie Centralnej Biblioteki PTK i PTTK, Wisła w zbiorach Centralnej Biblioteki PTTK, Zbiory specjalne Centralnej Biblioteki PTTK. Przygotowywano również ze zbiorów własnych wystawy „ruchome” na potrzeby ośrodków terenowych. Z kolei w kadencji 1985-1988 przygotowano wystawę druków związanych z Jubileuszem 75-lecia Ziemi, prezentację dorobku publicystycznego w czasopiśmiennictwie PTTK dotyczącą ekologii oraz ekspozycję druków zwartych, ulotnych i czasopiśmiennictwa obrazującego nieprofesjonalny ruch wydawniczy jednostek terenowych Towarzystwa.

W trakcie Walnego Zjazdu PTTK w Poznaniu w 1993 roku Biblioteka prezentowała wystawę książkową pt. Niziny – górom w hołdzie w 120-lecie powstania Towarzystwa Tatrzańskiego[34], zaś w 1996 roku współorganizowała z suwalskim Muzeum Okręgowym wystawę z okazji 90-lecia powstania Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Suwałkach pt. Biografie Suwalskie – Krajoznawcy w 90-lecie założenia PTK, przekazując do ekspozycji bogaty zbiór eksponatów ze zbiorów własnych.

Biblioteka również uczestniczyła przy przygotowaniu wystaw towarzyszącym obradom V Kongresu Krajoznawstwa Polskiego w Gnieźnie w 2000 roku oraz przy współtworzeniu wystawy prezentowanej z okazji seminarium młodzieżowego pn. Dziedzictwo, Poznajemy Ojcowiznę.[35]

Lektura sprawozdań ZG PTTK z kolejnych kadencji wskazuje, że księgozbiór biblioteczny ustawicznie powiększał się. Na koniec 1957 roku księgozbiór liczył 11.465 druków zwartych i 620 tytułów czasopism (3.060 roczników), w 1965 roku liczył 14.694 druków zwartych, 737 tytułów czasopism (3.850 roczników), w roku 1977 liczył 22.000 druków zwartych, 3500 pozycji kartograficznych, 6000 vol. czasopism, w 1980 24.990 druków zwartych, 3315 pozycji kartograficznych, 6554 vol. czasopism oraz zbiory specjalne, w 1985 roku 27.600 druków zwartych, 6.570 czasopism, 3.500 jednostek kartograficznych, w 1988 roku zbiory biblioteczne liczyły 30.049 druków zwartych, 8869 czasopism, 4114 jednostek kartograficznych, 9223 jednostki zbiorów specjalnych, również 865 kart czytelniczych[36], w roku 1993 – 32.680 druków zwartych, 12.205 vol. czasopism, 17.920 jednostek zbiorów specjalnych[37], zaś w 1996 roku całość zbiorów liczyła 62.944 jednostki biblioteczne.

W 1996 roku przeprowadzono selekcję księgozbioru, zdejmując z ewidencji pozycje przetrzymywane przez czytelników przez okres dłuższy niż 10 lat, dublety tytułów rzadko wykorzystywanych, a przede wszystkim przekazano do Centrum Fotografii Krajoznawczej w Łodzi znaczny zasób fotografii krajoznawczej. Na przełomie roku 1997-1998 przeprowadzono inwentaryzację całości zbiorów bibliotecznych, a w 1999 roku przeprowadzono również selekcję zbiorów kartograficznych. W ramach kontynuacji prac badawczych związanych z fotografią krajoznawczą, w latach 1999-2000 ponownie przekazano znaczący zbiór 15.840 jednostek bibliotecznych do zbiorów CFK w Łodzi, na który złożyły się fotografie, negatywy, przeźrocza, pocztówki i katalogi. Całość przekazanego zbioru została wcześniej starannie opracowana. Prace prowadzone w CB PTTK nad historią fotografii krajoznawczej zaowocowały wydaniem przez CFK w Łodzi publikacji Adama Czarnowskiego i Wandy Skowron Historia fotografii krajoznawczej PTK-PTTK.[38] Na koniec XX stulecia zbiory biblioteczne wynosiły 50.363 jednostki biblioteczne.[39]

Działalność Książnicy, merytoryczna, popularyzacyjna i wydawnicza, spotykała się z dużym uznaniem ze strony władz Towarzystwa, o czym świadczą podziękowania znajdujące się w Kronice Biblioteki. [40]

Biblioteka przez lata nie ustając w gromadzeniu piśmiennictwa krajoznawczo-turystycznego, stała się książnicą posiadającą unikatowy księgozbiór krajoznawczy, gromadząc wiele publikacji niskonakładowych oraz tytułów prasy profesjonalnej i nieprofesjonalnej, wydawanych przez koła, kluby i oddziały PTTK od lat 50-tych do współczesności.  Stała się więc znakomitym warsztatem pracy naukowej nie tylko dla naukowców, ale również dla pilotów i przewodników turystycznych, krajoznawców i pasjonatów, a od lat 90-tych dla coraz liczniejszej rzeszy studentów uczelni turystycznych.

W 2001 roku odeszła na emeryturę długoletnia kierowniczka Centralnej Biblioteki PTTK Wanda Skowron[41], która swoją wiedzą i doświadczeniem służyła książnicy przez 27 lat, a w 2002 roku po 36 latach pracy odeszła na emeryturę Krystyna Włodek. Obowiązki kierownika Biblioteki przejęła Maria Janowicz, a stanowisko bibliotekarza objęła Monika Aleksandra Luty.

**************************

.

Maria Janowicz